در این مقاله با هدف افزایش آگاهی مالی و مالیاتی شما، به بیان مهم‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین مهارت‌های مورد نیاز یک حسابدار خواهیم پرداخت. این مقاله برای دانشجویان رشته‌های مختلف حیطه مالی و حسابداری و تمام کسانی که به‌عنوان حسابدار، مدیرمالی و یا حسابرس مشغول به کار هستند یا قصد دارند فعالیت خود را آغاز نمایند، مناسب است. لازم به ذکر است که مطالعه‌ی این مقاله، کمک شایانی به مدیران شرکت و صاحبان کسب و کار، در فرآیند جذب و استخدام حسابداران می‌کند.
اصول و استانداردهای حسابداری
شکی نیست که نخستین ضرورت و پیش‌نیاز فعالیت در حرفه حسابداری، تسلط بر اصول و آشنایی با استانداردهای این حرفه است. اصول حسابداری در دو جنبه مفهومی (تئوریک) و عملیاتی (روش‌ها و رویه‌های اجرایی) مطرح می‌شوند. فراموش نکنید که تسلط بر مفاهیم و مفروضات اولیه حرفه حسابداری، اصلی‌ترین و زیربنایی‌ترین مهارت شغلی یک حسابدار محسوب می‌شود. بنابراین به جرأت می‌توان گفت که یک حسابدار، بدون داشتن درک صحیحی از مفاهیمی مانند اصل تحقق درآمد، فرض تفکیک شخصیت حسابداری ، معادله حسابداری و ماهیت حساب‌ها، هرگز نمی‌تواند از آمادگی کافی برای اشتغال در این حیطه و یا تسلط بر مسائل و موضوعات پیچیده و پیشرفته حسابداری برخوردار شود. برای آشنایی با معادله حسابداری، کافیست عبارت «معادله حسابداری در وبسایت حسابدار ما» را در گوگل جستجو کنید و در صفحه نتایج، روی اولین گزینه کلیک نمایید. ضمن اینکه، آشنایی با استانداردهای حسابداری، که همان دستورالعمل‌ها و رویه‌های مشترک اهالی این حرفه هستند، ضرورت غیرقابل انکار دیگری برای فعالیت در مشاغل مالی و حسابداری محسوب می‌شود. بدیهی است که حفظ کردن و از بر بودنِ تمامی بندهای این استانداردها، کاری بسیار دشوار و چه‌بسا نشدنی است، لذا یک حسابدار حرفه‌ای، صرفاً باید بداند که هر موضوع خاص خود را در کدامیک از استانداردها جستجو کند.
قوانین و مقررات بیمه و مالیات
تقریباً بر هیچ‌کس پوشیده نیست که حداقل از نگاه اکثر مدیران، صاحبان کسب و کار و همچنین کارفرمایان، یک حسابدار خوب کسی است که ریسک‌های مرتبط با تکالیف، قوانین و مقررات بیمه و مالیات کسب و کار را به حداقل برساند. در سال‌های اخیر و با سخت‌گیرانه‌تر شدن قوانین، تدابیر و مقررات مالیاتی مانند رصد تراکنش‌های بانکی، مقررات جدید مالیات بر ارزش افزوده ، سامانه مؤدیان و پایانه‌های فروشگاهی، اهمیت وجود یک حسابدار آگاه از قوانین و مقررات مالیاتی را، به‌ویژه برای اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل دوچندان کرده است. برای مثال، یکی از بااهمیت‌ترین مسئولیت‌های مالیاتی نوظهور اشخاص حقیقی صاحب درآمد، تکالیف مرتبط با قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده است. ناگفته نماند که مسائل مرتبط با بیمه تأمین اجتماعی، چالش حساس دیگری است که طیف وسیعی از شرکت‌ها و کسب و کارها، با آن مواجه هستند. توجه داشته باشید برای تبدیل شدن به یک حسابدار خوب، علاوه بر مطالعه و تسلط بر قوانین، باید با رویه‌های اجرایی و عملیاتی انجام یا پیگیری تکالیف و مسائل بیمه و مالیات نیز آشنا باشید که این مهم، دانش و مهارتی تجربی و غیرتئوریک است. برای آشنایی با مهم‌ترین مسائل مالیاتی مرتبط با شرکت‌ها و کسب و کارها در ایران، کافیست عبارت «آشنایی کلی با مهم ترین نکات مالیاتی ایران در حسابدار ما» را در گوگل جستجو کنید و در صفحه نتایج، روی اولین گزینه کلیک نمایید.
مفاهیم و اصطلاحات حسابداری به زبان انگلیسی
مهارت مهم و مورد نیاز دیگری که متأسفانه اغلب حسابداران ایرانی از آن بی‌بهره هستند، آشنایی و آگاهی از مفاهیم و اصطلاحات تخصصی انگلیسی حرفه حسابداری است. اگر حسابدار یا حسابرس هستید، باید بدانید که این مهارت، از چندین جنبه، رزومه کاری شما برجسته و متمایز می‌کند. در وهله نخست، اگر تصمیم دارید برای کار یا تحصیل در رشته‌های مالی و حسابداری، به کشورهای انگلیسی‌زبان مهاجرت کنید، به آموزش اصطلاحات و مفاهیم حسابداری به زبان انگلیسی نیاز مبرمی خواهید داشت. ضمناً فراموش نکنید که برای استخدام به‌عنوان حسابدار، در شعب یا نمایندگی‌های شرکتهای خارجی و یا در شرکتهای ایرانی فعال در بازارهای جهانی و همچنین توانمند شدن در تحلیل بازارهای مالی بین‌المللی، آگاهی از اصطلاحات تخصصی و انگلیسی حرفه حسابداری، ضروری است. علاوه بر این، برای آگاهی از آخرین و به‌روزترین تغییرات استانداردهای بین‌المللی حسابداری (IFRS) و نیز انجام تحقیقات، پژوهش‌ها و یا ادامه تحصیل در مقاطع عالی رشته‌های مالی و حسابداری، باید بتوانید از کلمات معادل و اصطلاحات انگلیسی این حرفه سر در بیاورید. برای آشنایی بیشتر با دوره‌های آموزش حسابداری به زبان انگلیسی، کافیست عبارت «آموزش حسابداری به زبان انگلیسی در حسابدار ما» را در گوگل جستجو کنید و در صفحه نتایج، روی اولین گزینه کلیک نمایید.
مهارت‌های نرم‌افزاری و فناوری اطلاعات
شاید بتوان گفت که مهم‌ترین و پرکاربردترین نرم‌افزاری که امروزه تمامی حسابداران باید بر آن مسلط باشند، نرم‌افزار اکسل است. ابزاری که تقریباً حلال بخش عمده‌ای از مشکلات و نیازهای اهالی حرفه مالی حسابداری است. به غیر از اکسل، تقریباً تمامی نرم‌افزارهای مجموعه آفیس، بسته به نیاز و تخصص شخص، کاربرد فراوانی در این حرفه دارند. علاوه بر این، آشنایی با نحوه کاربری نرم‌افزارهای خوشنام حسابداری، مهارت با اهمیت دیگری است که یک حسابدار باید از آن بهره‌مند باشد. شکی نیست که در سال‌های اخیر، آگاهی از دانش فناوری اطلاعات، موجب تمایز شما در اکثر مشاغل و حرفه‌ها خواهد شد. حسابداری نیز از این قاعده مستثنی نیست.
اصول و چارچوب‌های سازمانی، مستندسازی و مکاتبات اداری
یک حسابدار خوب باید ساختار سازمانی و اداری شرکت‌ها و کسب و کارها را به‌خوبی بشناسد. آشنایی با مسائلی نظیر سلسله‌مراتب‌ها، آیین‌نامه‌های داخلی، نحوه انجام مکاتبات اداری و نظایر آن‌ها، مهارتی است که با توجه به فراگیر بودن دایره تعامل و ارتباطات بین بخش مالی هر کسب و کار با واحدهای درون و برون سازمانی، برای هر شخصی که به‌عنوان حسابدار یا مسئول مالی فعالیت می‌کند، اجتناب‌ناپذیر است. مثلاً یک حسابدار خوب باید بتواند نامه‌های مختلف اداری و همچنین لوایح مالیاتی و بیمه تأمین اجتماعی را تنظیم کند. آگاهی از اصول و رویه‌های تحریر مکاتبات اداری، امتیازی است که رزومه کاری و تجربی یک حسابدار خوب را متمایز می‌کند. علاوه بر این، دانش و توانایی وی در اصول مستندسازی و بایگانی هوشمند مدارک، مزیت شغلی و بااهمیت دیگری است که نقش بی‌بدیلی در پویایی و در عین‌حال نظم مالی هر مجموعه اقتصادی ایفا می‌کند.
سایر قوانین و مقررات تجاری، صنعتی و اقتصادی
قانون تجارت، قانون کار، قانون مبارزه با پولشویی و قوانین و مقررات خاص هر صنعت، مهم‌ترین نمونه‌هایی هستند که آگاهی از آن‌ها برای یک حسابدار، نه‌تنها یک امتیاز، بلکه ضرورتی حیاتی محسوب می‌شود. قوانینی که مسئولیت و عواقب عدم رعایت بسیاری از آن‌ها، اثرات و ریسک‌های زیادی را برای مدیران و صاحبان کسب و کارها به همراه خواهد داشت. در واقع جنبه‌های مالی این قوانین است که لزوم آگاهی حسابداران از آن‌ها را ایجاد می‌کند. برای مثال، قانون کار و مقررات مرتبط با آن، یکی از حساس‌ترین و پرریسک‌ترین قوانینی است که توجه ویژه‌ی هر فعال اقتصادی را می‌طلبد؛ چراکه این قانون، نقش مهمی را در تعیین مناسبات و محاسبات حقوق و دستمزد کارکنان ایفا می‌کند.
مهارت‌های گزارشگری، تعامل و ارائه مطالب
یک حسابدار خوب باید بتواند کار خود را ارائه کند. گزارشگری، مهم‌ترین بخش فرآیند حسابداری است. فراموش نکنید که اتخاذ فرمت‌ها و ساختارهای نامناسب در ارائه مطالب، موجب عدم انتقال صحیح بسیاری از مطالب ارزشمند به مخاطب می‌شود. ضمن اینکه یک حسابدار توانا، از مهارت زیادی در تعامل و روابط عمومی برخوردار است چراکه جمع‌آوری و دستیابی به بسیاری از داده‌های مالی، جز با ارتباط مؤثر و مفید واحد مالی با سایر بخش‌های کسب و کار، میسر نمی‌شود. در این راستا آشناییِ حسابدار با اصول و مبانی حسابداری مدیریت، خیلی می‌تواند راهگشا باشد.